Υφιστάμενη κατάσταση

Τις τελευταίες δεκαετίες, η ζωική παραγωγή στην Ελλάδα αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης προϊόντων ζωικής προέλευσης. Η ζήτηση αυτή οδήγησε στη μετάβαση από το παραδοσιακό στο εντατικό συστήματα εκτροφής με σκοπό την εντατικοποίηση της παραγωγής. Τα αιγοπρόβατα όντας ένα από τα σημαντικότερα παραγωγικά είδη στον κλάδο της κτηνοτροφίας συμβάλλουν καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Συνέπεια αυτών των αλλαγών είναι η εμφάνιση άγνωστων υγειονομικών προβλημάτων ή η επιδείνωση των ήδη υπαρχόντων, κυρίως λόγω της λανθασμένης διαχείρισης των εντατικά εκτρεφόμενων ζώων. Ένα τέτοιο πρόβλημα είναι και η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της χωλότητας, ιδιαίτερα στα ζώα, τα οποία παραμένουν σταβλισμένα σε όλη τη διάρκεια του έτους. Πρόκειται για τον καθοριστικότερο παράγοντα καταπόνησης, συχνά επώδυνο, ο οποίος υποβαθμίζει σημαντικά τόσο το επίπεδο ευζωίας όσο και τη μείωση της γαλακτοπαραγωγής των νοσούντων ζώων στην περίπτωση μη έγκαιρης ανίχνευσης της ασθένειας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον υποχρεωτικό σφαγιασμό του ζώου, με σοβαρές άμεσες και έμμεσες οικονομικές επιπτώσεις στην επιχείρηση.

Η μη έγκαιρη διάγνωση της χωλότητας οφείλεται στις εφαρμοζόμενες μεθόδους ανίχνευσης, που βασίζονται κυρίως στην οπτική παρατήρηση της κινητικότητας του ζώου από τον παραγωγό, μέθοδος που σχεδόν αποκλείει την ανίχνευση του προβλήματος σε πρώιμο στάδιο. Στόχος της δράσης είναι η καθιέρωση αρχικά στα Ελληνικά κτηνοτροφικά δεδομένα ενός νέου συστήματος ανίχνευσης της χωλότητας, σε πρώιμο στάδιο, με βάση τις παραμέτρους κίνησης και της παρακολούθησης της διατροφής των ζώων, προκειμένου να αποφευχθούν οι οικονομικές επιπτώσεις λόγω απώλειας παραγωγής για τις κτηνοτροφικές μονάδες.

Αντιμετώπιση του προβλήματος

Σήμερα η ανίχνευση της χωλότητας στα αιγοπρόβατα πραγματοποιείται με οπτική εκτίμηση του δείκτη κινητικότητας. Πρόκειται για μια απλή πενταβάθμια αριθμητική κλίμακα, η οποία βαθμολογεί με “1” τη φυσιολογική στάση του ζώου και “5” τη μόνιμη ανύψωση του προσβεβλημένου άκρου κατά το βάδισμα. Για την εκτίμηση του δείκτη ο “ειδικός” παρατηρεί τη βάδιση του κάθε ζώου και ανάλογα με τη διαφοροποίηση που παρουσιάζει το κινηματικό πρότυπο με τη φυσιολογική κατάσταση, το κατατάσσει στην ανάλογη αριθμητική κλίμακα.

Η χρήση όμως αυτής της κλίμακας αποτελεί μια υποκειμενική μέθοδο ανίχνευσης, που στερείται αξιοπιστίας, ιδιαίτερα όταν η παρατήρηση γίνεται από κτηνοτρόφους που στερούνται εξειδικευμένης γνώσης, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να υποεκτιμάται το πρόβλημα της χωλότητας και να μην ανιχνεύεται έγκαιρα, ώστε να θεραπευτεί άμεσα. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποφευχθεί με την καθιέρωση ενός αξιόπιστου συστήματος μέτρησης και κατάταξης των συμπτωμάτων της χωλότητας στα αιγοπρόβατα.

Τα στάδια υλοποίησης του έργου περιλαμβάνουν τον σχεδιασμό των πιλοτικών εφαρμογών, την καταγραφή και μελέτη του κινησιολογικού μοτίβου τριών ομάδων ζώων (υγειών, με χωλότητα σε αρχικό στάδιο και με χωλότητα σε προχωρημένο στάδιο) και της διατροφής τους, παράμετροι που επηρεάζουν και επηρεάζονται από τη χωλότητα, την προσαρμογή του συστήματος και τέλος την επικύρωση του συστήματος σε μια τέταρτη ομάδα τυχαίου δείγματος ζώων.

Μετά το πέρας του έργου το σύστημα θα μπορεί να εφαρμοσθεί εύκολα σε κάθε μονάδα με σκοπό την επιτυχή αναγνώριση των ζώων με χωλότητα και θα αποτελεί για τον κτηνοτρόφο μια χαμηλού κόστους, αξιόπιστη και ακριβείας μέθοδο ταυτοποίησης της πάθησης σε πρώιμο στάδιο μειώνοντας σημαντικά τις οικονομικές επιπτώσεις για την παραγωγική μονάδα.